Akt poświadczenia dziedziczenia. Do czego jest potrzebny i jak uzyskać poświadczenie dziedziczenia?

Akt poświadczenia dziedziczenia to dokument, który formalnie potwierdza prawa do spadku po zmarłej osobie i jest niezbędny do załatwiania spraw majątkowych, takich jak sprzedaż nieruchomości czy przejęcie środków z konta bankowego. Jak uzyskać akt i co zrobić w kolejnych krokach?

• Do czego jest mi potrzebny akt poświadczenia dziedziczenia?
• Akt poświadczenia dziedziczenia - ile po śmierci?
• Jak uzyskać poświadczenie dziedziczenia?
• Ile kosztuje poświadczenie dziedziczenia przez notariusza?
• Co dalej po otrzymaniu aktu poświadczenia dziedziczenia?

Do czego jest mi potrzebny akt poświadczenia dziedziczenia?

Akt poświadczenia dziedziczenia jest potrzebny do formalnego potwierdzenia praw do spadku po zmarłej osobie. Jest to dokument sporządzany przez notariusza i stanowi alternatywę dla sądowego stwierdzenia nabycia spadku.

Jest potrzebny w szczególności do:

• załatwienia spraw majątkowych po spadkodawcy - np. do sprzedaży, darowizny lub podziału odziedziczonego majątku,
• dysponowania majątkiem - banki wymagają tego dokumentu, aby umożliwić wypłatę środków zgromadzonych na koncie zmarłego,
• załatwiania spraw podatkowych - uporządkowania kwestii związanych z rozliczeniem podatku od spadków i darowizn,
• aktualizacji ksiąg wieczystych - jeśli spadkodawca był właścicielem nieruchomości, to na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia można dokonać wpisu nowego właściciela w księdze wieczystej,
• uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych i emerytalnych - np. wypłaty z polisy na życie czy zasiłku pogrzebowego.

Akt poświadczenia dziedziczenia może być sporządzony tylko wtedy, gdy między spadkobiercami nie ma sporu. Jeśli są jakiekolwiek wątpliwości lub konflikty, konieczne jest przeprowadzenie postępowania sądowego.

Akt poświadczenia dziedziczenia - ile po śmierci?

Akt poświadczenia dziedziczenia można sporządzić u notariusza w dowolnym momencie po śmierci spadkodawcy, o ile nie zostało wcześniej przeprowadzone sądowe stwierdzenie nabycia spadku. Nie ma ścisłego terminu, ale warto pamiętać, że spadkobierca ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania na oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Przyjęcie spadku nie jest jednak tożsame z otrzymaniem dokumentu stwierdzającego nabycie spadku.

Jak uzyskać poświadczenie dziedziczenia?

Sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego albo testamentowego (z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych) zajmuje się notariusz.

Przed sporządzeniem aktu notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób zainteresowanych. W dokumencie zamieszcza, m.in. zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia złożone przez osoby biorące udział w spisywaniu protokołu, oświadczenia o znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów czy oświadczenia o obywatelstwie i miejscu zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili śmierci.

Stwierdzenie nabycia spadku - i co dalej?

W sytuacji, gdy od dnia otwarcia spadku nie upłynęło 6 miesięcy, notariusz zamieszcza w protokole oświadczenia spadkobierców o prostym przyjęciu spadku lub przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza albo o odrzuceniu spadku, chyba że oświadczenia tej treści zostały już przez spadkobierców uprzednio złożone.

Po dopełnieniu wszystkich formalności wymienionych w Prawie o notariacie notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Notariusz zajmuje się również wpisem aktu do Rejestru Spadkowego. Co istotne, dopiero zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Ile kosztuje poświadczenie dziedziczenia przez notariusza?

Maksymalna stawka za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia w zakresie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne maksymalna stawka wynosi 50 zł netto, a z zapisem windykacyjnym - 100 zł netto.

Czy testament pisany ręcznie jest ważny? Warunki formalne i przykłady

Za sporządzenie protokołu dziedziczenia maksymalna stawka wynosi 100 zł.

Co dalej po otrzymaniu aktu poświadczenia dziedziczenia?

Za każdym razem, kiedy w przepisach jest mowa o postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, należy rozumieć przez to również zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia.

Przede wszystkim, kiedy występuje kilku spadkobierców, warto przeprowadzić dział spadku, a następnie zniesienie współwłasności - nie ma jednego prawnego obowiązku zrealizowania tych procedur. Ich celem jest ukształtowanie stosunków między współwłaścicielami lub spadkobiercami poprzez określenie wysokości spłaty, terminu czy sposobu ich uiszczenia, a także wskazania wysokości odsetek. Efektem jest sytuacja, kiedy np. dana nieruchomość ma jednego właściciela, a nie kilku. Procedura może odbyć się na podstawie umowy między stronami albo na podstawie orzeczenia sądu.

Poza tym po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia należy przede wszystkim:

• zgłosić nabycie spadku w urzędzie skarbowym, składając odpowiednią deklarację,
• złożyć wniosek o wpis do księgi wieczystej, jeżeli przedmiotem jest nieruchomość,
• przejąć rachunki bankowe i inne aktywa finansowe.

Kiedy nie trzeba zgłaszać spadku do urzędu skarbowego?

Nie musisz zgłaszać spadku do urzędu skarbowego, jeżeli otrzymasz majątek, którego wartość nie przekracza 36 120 zł w sytuacji, gdy nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. Pamiętaj, że liczy się majątek otrzymany w ciągu 5 lat od jednej osoby łącznie obejmujący nie tylko spadek, ale również darowiznę.