Czy wnuki mogą dziedziczyć po dziadkach?

Jacek Markowski
6 maja 2025, godz. 08:05
Opinie (4)
Aby wnuki mogły bezproblemowo dziedziczyć po dziadkach, najlepiej ująć je w testamencie.

Wielu seniorów zastanawia się, czy po ich śmierci majątek przejmą dzieci, czy może wnuki. Z drugiej strony - wnukowie często pytają: "czy mam prawo do spadku po babci albo dziadku, jeśli żyją jeszcze moi rodzice?". Dziedziczenie po dziadkach nie zawsze jest oczywiste i zależy od wielu czynników - zwłaszcza tego, kto jeszcze żyje i czy został sporządzony testament. Wyjaśniamy, kiedy wnuki dziedziczą po dziadkach z mocy ustawy, a kiedy trzeba to uregulować testamentem.




Dziedziczenie ustawowe - kto dziedziczy w pierwszej kolejności?



Myślisz już o tym, komu zapiszesz majątek?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, jeśli nie ma testamentu, dziedziczenie odbywa się na zasadach ustawowych. W pierwszej kolejności do spadku powoływani są:

  1. dzieci zmarłego,
  2. jego małżonek.


Jeśli więc dziadek lub babcia umrze i ma żyjące dzieci (czyli np. Twojego ojca lub matkę), to właśnie one - a nie wnuki - są spadkobiercami.

Wnuki wchodzą do dziedziczenia dopiero wtedy, gdy ich rodzic (czyli dziecko zmarłego) już nie żyje.

Kto dziedziczy majątek, gdy nie masz dzieci? Kto dziedziczy majątek, gdy nie masz dzieci?

Wnuki dziedziczą po dziadkach - kiedy?



Wnuki dziedziczą po dziadkach tylko w określonych przypadkach:

  • Rodzic (czyli dziecko dziadków) nie żyje w chwili otwarcia spadku - wtedy wnuki dziedziczą "zstępnie" po swoim zmarłym rodzicu. Ich udział w spadku odpowiadałby temu, który przysługiwałby rodzicowi.
  • Rodzic zrzekł się dziedziczenia albo został wydziedziczony - wówczas również spadek może przypaść jego dzieciom, czyli wnukom spadkodawcy.
  • Dziadkowie sporządzili testament, w którym wskazali wnuki jako spadkobierców - to jedyna sytuacja, w której wnuki mogą dziedziczyć mimo obecności dzieci dziadków.


Kto dziedziczy majątek, gdy nie masz testamentu? Możesz się zdziwić Kto dziedziczy majątek, gdy nie masz testamentu? Możesz się zdziwić

Jak dzielony jest spadek między wnuki? Przykład z życia



Załóżmy, że dziadek miał troje dzieci: Annę, Piotra i Krzysztofa. Piotr zmarł przed dziadkiem, zostawiając dwójkę dzieci - KasięOlka. Po śmierci dziadka spadek zostaje podzielony:

  • Anna - 1/3 spadku,
  • Krzysztof - 1/3 spadku,
  • KasiaOlek (dzieci zmarłego Piotra) - po 1/6 spadku (czyli wspólnie przejmują 1/3 przypadającą ich ojcu).


Taki podział wynika wprost z przepisów o dziedziczeniu ustawowym.

Testament a małżeństwo - czy mąż i żona zawsze dziedziczą majątek? Testament a małżeństwo - czy mąż i żona zawsze dziedziczą majątek?

Czy wnuki mogą być pominięte? Tak - ale nie zawsze bez konsekwencji



Jeśli dziadkowie chcą przekazać cały majątek swoim dzieciom i pominąć wnuki, mogą to zrobić - ale tylko wtedy, gdy ich dziecko (rodzic wnuków) żyje. Wnuki dziedziczą tylko wtedy, gdy ich rodzic już nie żyje lub nie może dziedziczyć.

Uwaga: jeżeli dziadkowie sporządzą testament, w którym cały majątek zapiszą np. jednemu dziecku, a pominą zarówno inne dzieci, jak i wnuki po zmarłym dziecku - wtedy wnuki mogą mieć prawo do zachowku.

Kiedy należy się zachowek? Notariusz radzi Kiedy należy się zachowek? Notariusz radzi

Testament a dziedziczenie przez wnuki - jak zabezpieczyć przyszłość?



Jeśli dziadkowie chcą, aby ich majątek odziedziczyły wnuki (np. z pominięciem dzieci), powinni sporządzić testament. Mają wtedy pełną dowolność w dysponowaniu swoim majątkiem - mogą zapisać go konkretnym osobom, w tym wnukom, a także ustanowić zapisy windykacyjne (np. przekazać dom konkretnemu wnukowi, a oszczędności drugiemu).

W przypadku testamentu ważne jest jednak, by pamiętać o zachowku - osobom z najbliższej rodziny, które zostały pominięte w testamencie, może przysługiwać prawo do części majątku w formie pieniężnej.

Wnuki a zachowek - kiedy mogą się o niego ubiegać?



Zachowek przysługuje osobom, które dziedziczyłyby z ustawy, ale zostały pominięte w testamencie. Wnuki mogą ubiegać się o zachowek tylko wtedy, gdy:

  • ich zmarły rodzic byłby spadkobiercą ustawowym (czyli np. dziecko dziadków zmarło przed nimi),
  • i zostali pominięci w testamencie lub otrzymali mniej, niż wynosi ich udział ustawowy.


Czy warto wnuki wskazać w testamencie?



Tak - zwłaszcza jeśli dziadkowie chcą przekazać majątek bezpośrednio wnukom, a nie swoim dzieciom. Testament daje pełną kontrolę nad tym, kto co dostanie. W testamencie można:

  • zapisać konkretne składniki majątku konkretnym wnukom,
  • ustanowić zapis windykacyjny (np. "Mieszkanie na ul. Ogrodowej zapisuję wnukowi Michałowi"),
  • wskazać wykonawcę testamentu,
  • wyłączyć dzieci z dziedziczenia (np. przy braku relacji rodzinnych) - choć trzeba się liczyć z ewentualnym zachowkiem.


Testament holograficzny - co to jest i jak go sporządzić poprawnie? Testament holograficzny - co to jest i jak go sporządzić poprawnie?

Najważniejsze fakty



Wnuki mogą dziedziczyć po dziadkach - ale nie zawsze i nie automatycznie. W dziedziczeniu ustawowym wchodzą do spadku dopiero wtedy, gdy ich rodzic (czyli dziecko spadkodawcy) już nie żyje lub został pominięty.

Jeśli dziadkowie chcą przekazać majątek bezpośrednio wnukom, najprostszą i najbezpieczniejszą drogą jest sporządzenie testamentu. Pozwala on nie tylko zdecydować o tym, kto i co odziedziczy, ale też zapobiec przyszłym sporom w rodzinie.

Najczęściej zadawane pytania

Co to jest zachowek i kiedy wnuki mogą się o niego ubiegać?
Zachowek to część majątku, do której mają prawo osoby pominięte w testamencie. Wnuki mogą się o niego ubiegać, jeśli ich zmarły rodzic byłby spadkobiercą ustawowym i zostali pominięci w testamencie.
Czy wnuki mogą być pominięte w dziedziczeniu?
Tak, wnuki mogą być pominięte, jeśli ich rodzic żyje. Jeśli jednak rodzic nie żyje, wnuki mogą mieć prawo do zachowku.
Dlaczego warto sporządzić testament, jeśli dziadkowie chcą przekazać majątek wnukom?
Testament pozwala dziadkom na pełną kontrolę nad tym, kto co odziedziczy, i umożliwia przekazanie majątku bezpośrednio wnukom, co zapobiega przyszłym sporom w rodzinie.
Jak dzielony jest spadek między wnuki, gdy ich rodzic nie żyje?
Wnuki dziedziczą udział, który przysługiwałby ich zmarłemu rodzicowi, dzieląc go między siebie.
Kiedy wnuki mogą dziedziczyć po dziadkach?
Wnuki mogą dziedziczyć, gdy ich rodzic (dziecko zmarłego) nie żyje, zrzekł się dziedziczenia, został wydziedziczony lub gdy dziadkowie wskazali wnuki jako spadkobierców w testamencie.
Kto dziedziczy majątek po dziadkach w pierwszej kolejności?
W pierwszej kolejności dziedziczą dzieci zmarłego oraz jego małżonek, zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego.
Jacek Markowski

Opinie (4) 1 zablokowana

  • Fajnie,ale pod warunkiem że nie są to długi...

    • 6 0

  • (1)

    Nad zwłokami zawsze krążą sępy !

    • 4 0

    • Nie zawsze.ja ( jako wnuczka,rodzic nie żyje)odpuściłam prawo do zachówku.święty spokój też kosztuje a na użeranie się z rodziną nie miałam ochoty.

      • 0 0

  • Testament

    Testament nawet najlepszy nie jest gwarancja otrzymania spadku!!! Trzeba uwazac na pelnomocnikow i SAD!!!!!

    • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.