Jakie są minusy pracy na umowę zlecenie?

Zastanawiasz się, jakie są wady umowy zlecenie? Zanim podejmiesz się tej formy współpracy, warto poznać nie tylko korzyści, ale również ewentualne minusy i ryzyka. Pamiętaj, że nie dla każdego konkretna wada okaże się problemem, a wszystko należy rozpatrywać w odniesieniu do własnej, indywidualnej sytuacji.

• Jakie są wady umowy zlecenie?
• Czego nie daje umowa zlecenie?
• Dlaczego umowa zlecenie jest gorsza od umowy o pracę?

Jakie są wady umowy zlecenie?

Umowa zlecenie ma kilka cech, które bywają postrzegane jako wady.

Jakie są minusy pracy na umowę zlecenie? Najczęściej wskazuje się na:

• brak przywilejów pracowniczych - umowa zlecenie należy do umów cywilnoprawnych, tzn. nie podlega przepisom Kodeksu pracy, a zleceniobiorca nie ma zapewnionego prawa do np. płatnego urlopu wypoczynkowego;
• brak stabilności zatrudnienia - umowa zlecenie może być rozwiązana w dowolnym momencie przez każdą ze stron, często bez okresu wypowiedzenia. To oznacza mniejszą pewność zatrudnienia i planowania przyszłości;
• brak zaliczenia do stażu pracy - co ważne, osoby, których wysokość emerytury jest niższa od gwarantowanej, nie będą mogły mieć podniesionej wysokości emerytury do minimalnej jeżeli nie dysponują odpowiednim stażem;
• ograniczone świadczenia chorobowe - składka chorobowa jest dobrowolna, więc jeśli zleceniobiorca jej nie opłaca, nie przysługuje mu zasiłek chorobowy;
• brak jasnych zasad awansu i rozwoju zawodowego - w odróżnieniu od umowy o pracę, zleceniodawca rzadko inwestuje w rozwój osoby na zleceniu, np. szkolenia, mentoring czy zaplanowaną ścieżkę kariery;
• brak określonego w przepisach wynagrodzenia za nadgodziny - przepisy dotyczące wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych nie mają zastosowania do umów zlecenie. Zleceniobiorca otrzymuje wynagrodzenie zgodne z ustaleniami w umowie;
• mniejsza szansa na kredyt - banki i inne instytucje finansowe mogą mniej przychylnie patrzeć na osoby zatrudnione na umowę zlecenie przy rozpatrywaniu wniosków kredytowych ze względu na niestabilny charakter zatrudnienia.

Warto pamiętać, że niektóre z tych wad mogą być częściowo niwelowane przez indywidualne ustalenia w umowie zlecenie, jednak wiele uprawnień jest zarezerwowanych wyłącznie dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Czego nie daje umowa zlecenie?

Umowa zlecenie nie daje przede wszystkim stabilności. Zleceniobiorca nie jest chroniony przed wypowiedzeniem umowy tak jak pracownik na etacie. Umowa zlecenie może być wypowiedziana przez obie strony w zasadzie w każdym momencie, często z krótkim terminem wypowiedzenia lub bez niego.

Czy na umowie zlecenie jest okres wypowiedzenia?

W praktyce warto pamiętać, że umowa zlecenie nie daje także:

• płatnego urlopu (chyba że strony ustalą inaczej),
• zwolnień od pracy (tzw. urlopów okolicznościowych),
• zasiłku chorobowego (chyba że zleceniobiorca zdecyduje się na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe),
• zasiłku macierzyńskiego (chyba że zleceniobiorca zdecyduje się na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe),
• prawa do przerwy w pracy, odpoczynku dobowego i tygodniowego,
• limitu pracy w godzinach nadliczbowych i określonego wynagrodzenia za te godziny.

Biorąc pod uwagę wszystko, czego nie daje umowa zlecenie, nie jest zaskoczeniem, że sprawdza się ona w krótkoterminowych zadaniach, głównie wśród osób młodych - uczniów i studentów.

Dlaczego umowa zlecenie jest gorsza od umowy o pracę?

Umowa zlecenie jest postrzegana jako gorsza od umowy o pracę z kilku podstawowych powodów, głównie rozważanych w perspektywie długoterminowej. W rzeczywistości jednak nie jest gorszą formą, ale odpowiednią dla konkretnych warunków. Problem pojawia się w sytuacji, kiedy występuje próba zastąpienia umowy o pracę umową zlecenie.

• Wpływ na emeryturę- chociaż umowa zlecenie wlicza się do emerytury, to nie wlicza się do stażu pracowniczego. W praktyce oznacza to, że osoba wykonująca zadania na umowie zlecenie ma prawo do emerytury, ale staż pracy ma wpływ na jej wysokość. Od 1 października 2017 r. wymagany staż do osiągnięcia najniższej emerytury wynosi 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
• Brak świadczeń w razie macierzyństwa - osobie zatrudnionej na podstawie umowy zlecenie nie przysługuje urlop macierzyński ani rodzicielski w rozumieniu Kodeksu pracy, kobieta może nabyć prawo do zasiłku macierzyńskiego pod warunkiem, że odprowadza składki na ubezpieczenie chorobowe.
• Brak świadczeń w razie choroby - płatne L4 przysługuje na umowie zlecenie pod warunkiem, że zleceniobiorca zdecyduje się na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.
• Brak ochrony przed zwolnieniem w okresie ciąży i przedemerytalnym - kobieta w ciąży, wykonując zadania na umowie zlecenie, nie jest chroniona zgodnie z przepisami Kodeksu pracy.
• Brak świadectwa pracy - zleceniodawca nie ma obowiązku wystawienia świadectwa pracy, które jest ważnym dokumentem potwierdzającym okres zatrudnienia i zajmowane stanowiska.

Umowa zlecenie - na co uważać?

Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione czynniki, umowa zlecenie bywa uznawana za gorszą od umowy o pracę. Trzeba jednak pamiętać, że szczególnie z perspektywy większości uczniów i studentów zagadnienia takie jak urlop macierzyński czy wpływ na emeryturę mają mniejsze znaczenie. W sytuacjach, gdy charakter pracy wykazuje cechy stosunku pracy (wykonywanie pracy pod kierownictwem, w określonym miejscu i czasie), umowa o pracę jest formą zatrudnienia korzystniejszą i pożądaną przez pracowników.