Jakie są zasady umowy o pracę?

Klaudia Cichocka
9 czerwca 2025, godz. 16:30
Opinie (3)

Przed podpisaniem umowy o pracę, wiele osób skupia się głównie na wysokości wynagrodzenia, pomijając inne istotne elementy. Tymczasem warto szczegółowo zapoznać się zarówno z prawami, jak i obowiązkami obu stron. Czym dokładnie jest stosunek pracy? Jakie są rodzaje umów o pracę i co powinno się w nich znaleźć? Na co warto zwrócić uwagę przed złożeniem podpisu?








Co jest ważne w umowie o pracę?



W umowie o pracę ważne jest zrozumienie, czym jest stosunek pracy. Pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonej pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Cechy charakterystyczne stosunku pracy to osobiste wykonywanie zadań w sposób powtarzający się i ciągły. W zamian za to pracownik otrzymuje wynagrodzenie.

Umowa o pracę to kluczowy dokument regulujący stosunek pracy między pracownikiem a pracodawcą. Powinna być sporządzona na piśmie i zawierać jasno określone warunki współpracy.

Trzeba również pamiętać, kto może podpisać umowę o pracę. Zgodnie z prawem pracownikiem może być osoba, która ukończyła 18 lat. Młodsze osoby mogą zostać zatrudnione na szczególnych zasadach i warunkach, w celu przygotowania zawodowego albo do lekkich prac (powyżej 15. roku życia) albo w ramach działalności kulturalnej, artystycznej, sportowej lub reklamowej (przed ukończeniem 16. roku życia).

Czy pracodawca może odmówić pracy zdalnej? Czy pracodawca może odmówić pracy zdalnej?

Ważne jest zrozumienie, że umowa o pracę w praktyce oznacza jedną z trzech umów:

  • umowę na okres próbny - na okres nieprzekraczający 3 miesięcy z pewnymi wyjątkami,
  • umowę na czas określony - nie więcej niż 3 umowy na czas określony, a łączny okres zatrudnienia nie może być dłuższy niż 33 miesiące z pewnymi wyjątkami,
  • umowę na czas nieokreślony - obowiązuje do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia.

Umowy różnią się pod względem zasad ich rozwiązania, szczególnie obowiązujących okresów wypowiedzenia.



Co przysługuje pracownikowi na umowę o pracę?



Pracownik zatrudniony na umowę o pracę w Polsce ma szereg praw i świadczeń zagwarantowanych przez Kodeks pracy.

Pracownikowi na umowę o pracę przysługuje, m.in.:

  • wynagrodzenie za pracę - pracownik ma prawo do regularnie wypłacanego wynagrodzenia, nie niższego niż minimalne wynagrodzenie za pracę,
  • prawo do urlopu - urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 albo 26 dni, urlopu na żądanie oraz pozostałych, np. macierzyńskiego, ojcowskiego, rodzicielskiego, wychowawczego czy bezpłatnego,
  • dodatków do wynagrodzenia - np. za pracę w godzinach nadliczbowych,
  • określonego czasu pracy i odpoczynku - pracownik wykonuje zadania maksymalnie 8 godzin dziennie i przeciętnie 40 godzin tygodniowo,
  • zasiłki i świadczenia z ZUS - pracownik objęty jest ubezpieczeniem społecznym, co daje prawo m.in. do zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego czy świadczeń z tytułu wypadku przy pracy,
  • ochrony trwałości zatrudnienia - rozwiązanie umowy musi odbywać się zgodnie z przepisami,
  • prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy - pracodawca musi zapewnić szkolenia BHP, odzież ochronną (jeśli jest wymagana), środki ochrony indywidualnej.

Pracownik ma również prawo do zrzeszania się, czyli przynależności do związków zawodowych i może korzystać z ochrony związkowej. Nigdy nie może być dyskryminowany ze względu na płeć, wiek, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną czy niepełnosprawność.

Jakie są zasady umowy o pracę?



Umowa o pracę w Polsce jest regulowana przez Kodeks pracy i opiera się na jasno określonych zasadach, które mają chronić zarówno pracownika, jak i pracodawcę.

Najważniejsze zasady umowy o pracę to, m.in.:

  • zasada podporządkowania pracowniczego - pracownik wykonuje pracę pod kierownictwem pracodawcy, co oznacza, że jest zobowiązany do wykonywania jego poleceń, o ile nie są one sprzeczne z umową i prawem,
  • zasada określonego miejsca i czas pracy - praca jest wykonywana w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę,
  • zasada zgodnego oświadczenia woli - nikt nie może być zmuszony do zawarcia umowy o pracę,
  • zasada formy pisemnej z obowiązkowymi elementami - Kodeks pracy określa, co powinno znaleźć się w umowie,
  • zasada minimalnego wynagrodzenia - państwo określa minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę, które pracodawca musi zapewnić,
  • zasada prawa do wypoczynku - obowiązują ustalone normy czasu pracy, wyznaczony odpoczynek dobowy i tygodniowy oraz przysługujące urlopy,
  • zasada równego traktowania i zakazu dyskryminacji - wszelkie przejawy dyskryminacji są zakazane,
  • zasada ochrony pracownika - obowiązują okresy wypowiedzenia, a także pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Kodeks pracy określa fundamentalne zasady umowy o pracę, które mają na celu zapewnienie równowagi między interesami pracodawcy a ochroną pracownika.

Czy pracodawca może odmówić urlopu? Czy pracodawca może odmówić urlopu?

Na co należy zwrócić uwagę przed podpisaniem umowy o pracę?



Zanim podpiszesz umowę o pracę, zwróć uwagę na, m.in.:

  • stanowisko i zakres obowiązków - upewnij się, że wszystko zgadza się z poprzednimi ustaleniami, zakres obowiązków powinien być jasno określony,
  • miejsce wykonywania pracy - sprawdź, czy adres miejsca pracy jest prawidłowy,
  • datę rozpoczęcia pracy - upewnij się, że data rozpoczęcia zatrudnienia jest poprawna,
  • wynagrodzenie brutto - umowa powinna jasno określać wysokość wynagrodzenia zasadniczego brutto, to kwota przed odliczeniem składek i podatków,
  • termin i sposób wypłaty wynagrodzenia - czyli kiedy i w jaki sposób będzie wypłacane wynagrodzenie,
  • klauzulę o zakazie konkurencji - jeśli w umowie jest zapis o zakazie konkurencji, dokładnie go przeczytaj,
  • klauzulę poufności - sprawdź, co obejmuje i jakie ma konsekwencje,
  • regulamin pracy i wynagradzania - zapytaj, czy firma posiada regulamin pracy i regulamin wynagradzania.

Przed podpisaniem umowy o pracę warto dokładnie sprawdzić, jakie są warunki zatrudnienia, w tym stanowisko, wynagrodzenie i wymiar czasu pracy. Należy także zwrócić uwagę na okres wypowiedzenia oraz ewentualne dodatkowe obowiązki lub ograniczenia (np. zakaz konkurencji). Ważne jest również upewnienie się, że wszystkie ustalenia ustne zostały uwzględnione na piśmie.

Najczęściej zadawane pytania

Czy pracownik może być dyskryminowany na umowie o pracę?
Nie, wszelkie przejawy dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, rasę, religię, narodowość, przekonania, przynależność związkową, pochodzenie, wyznanie, orientację seksualną czy niepełnosprawność są zakazane.
Czym jest stosunek pracy?
Stosunek pracy to zobowiązanie pracownika do wykonywania określonej pracy na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem, w wyznaczonym miejscu i czasie, za wynagrodzeniem.
Jakie elementy powinna zawierać umowa o pracę?
Umowa o pracę powinna być sporządzona na piśmie i zawierać jasno określone warunki współpracy, takie jak stanowisko, zakres obowiązków, miejsce pracy, wynagrodzenie, termin wypłaty oraz inne istotne ustalenia.
Jakie prawa przysługują pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę?
Pracownik ma prawo do wynagrodzenia, urlopu, dodatków za nadgodziny, określonego czasu pracy i odpoczynku, świadczeń z ZUS, ochrony zatrudnienia, bezpiecznych warunków pracy oraz zrzeszania się w związkach zawodowych.
Jakie są najważniejsze zasady umowy o pracę?
Do najważniejszych zasad należą: podporządkowanie pracownicze, określone miejsce i czas pracy, dobrowolność zawarcia umowy, forma pisemna, minimalne wynagrodzenie, prawo do wypoczynku, równe traktowanie i ochrona pracownika.
Jakie są obowiązki pracodawcy wobec pracownika?
Pracodawca musi zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, szkolenia BHP, odzież ochronną (jeśli wymagana), środki ochrony indywidualnej oraz przestrzegać przepisów dotyczących wypowiedzenia umowy.
Jakie są rodzaje umów o pracę?
Wyróżnia się trzy rodzaje umów o pracę: umowę na okres próbny (do 3 miesięcy), umowę na czas określony (maksymalnie 3 umowy i 33 miesiące łącznie) oraz umowę na czas nieokreślony.
Kto może podpisać umowę o pracę?
Umowę o pracę może podpisać osoba, która ukończyła 18 lat. Osoby młodsze mogą być zatrudnione na szczególnych zasadach, np. powyżej 15 lat do lekkich prac lub w działalności artystycznej, sportowej czy reklamowej.
Na co należy zwrócić uwagę przed podpisaniem umowy o pracę?
Przed podpisaniem umowy należy sprawdzić stanowisko, zakres obowiązków, miejsce pracy, datę rozpoczęcia, wynagrodzenie brutto, termin wypłaty, klauzule o zakazie konkurencji i poufności oraz regulaminy pracy i wynagradzania.

Opinie (3)

  • W patologicznej branzy ochrony nic sie nie zgadza bo ludzie robia po 400,500 godzin bez nadgodzin platnych extra,na umowe (2)

    Zlecenie po 20,30lat

    • 6 0

    • Od zawsze tak było (1)

      te wszystkie umowy zlecenie to jest prawdziwy majstersztyk. Ludzie trzaskają godziny grafiki to poezja ale wiadomo są tak robione w razie kontroli.
      Czyli teoria swoje życie swoje. Zakłady Pracy Chronionej u nas też tylko z nazwy
      tam też poezja w płaceniu robieniu premii i czary mary z płacą zasadniczą.
      Polak i polski przedsiębiorca potrafi zrobić polskie cuda na kiju.

      • 4 0

      • 6% ?

        Urzędy nie zatrudniają niepełnosprawnych,wolą płacić podatek.

        • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.