Odrzucenie spadku przez małoletniego nie może zostać przeprowadzone samodzielnie przez dziecko. Nowelizacja przepisów ułatwiła jednak odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka w sytuacji, gdy rodzic sam odrzucił spadek i spełnia określone kryteria. W innych przypadkach nadal konieczne jest uzyskanie zgody sądu opiekuńczego.
Czy potrzebna jest zgoda sądu na odrzucenie spadku przez małoletniego?
Aktualnie nie jest już potrzebna zgoda sądu na odrzucenie spadku przez małoletniego, a właściwie przez rodzica w imieniu małoletniego dziecka. W 2023 r. wprowadzono zmianę w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Nowy przepis art. 101 § 4 k.r.o. wskazuje, że w określonej sytuacji zgodna sądu na odrzucenie spadku przez małoletniego nie jest wymagana.
Zgoda sądu na odrzucenie spadku przez małoletniego nie jest potrzebna, gdy:- dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica,
- rodzicowi przysługuje w tym czasie władza rodzicielska,
- drugi rodzic, który również ma władzę rodzicielską, wyraził zgodę na procedurę albo odrzucenie jest wykonywane wspólnie.
Wciąż zgoda sądu jest wymagana w niektórych sytuacjach, szczególnie kiedy rodzice nie porozumieli się co do odrzucenia spadku w imieniu dziecka albo spadku nie odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka (np. pełnoletnie rodzeństwo dziecka).
Odrzucenie spadku u notariusza - i co dalej?
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego w sądzie
Jeżeli nie są spełnione przesłanki pozwalające na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego bez zgody sądu, należy uzyskać stosowane zezwolenie.
O zgodę należy się ubiegać do sądu opiekuńczego (Wydział Rodzinny i Nieletnich Sądu Rejonowego miejsca zamieszkania dziecka) - w sytuacji, gdy nie toczy się jeszcze postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po danym spadkodawcy.
Należy pamiętać, że uzyskanie zgody nie jest oświadczeniem o odrzuceniu spadku. Dopiero po otrzymaniu tej zgody, rodzice muszą złożyć stosowne oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego w sądzie albo u notariusza.
Jak odrzucić spadek w imieniu nieletniego dziecka?
Po uzyskaniu zgody sądu (lub w przypadku, gdy zgoda nie jest wymagana), należy złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku. Oświadczenie można złożyć przed notariuszem lub w sądzie spadku. Zazwyczaj wybierana jest opcja u notariusza ze względu na szybkość działania.
Czy małoletnie dziecko może odrzucić spadek u notariusza?
Rodzic musi udowodnić, że małoletni jest spadkobiercą, a także przygotować komplet dokumentów, które pozwolą przeprowadzić procedurę u notariusza.
Kiedy odrzucenie spadku jest nieskuteczne?
Do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku przed notariuszem należy przygotować, m.in.:
- odpisu skróconego aktu zgonu spadkodawcy,
- wskazanie ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego,
- odpis skrócony aktu urodzenia oraz dane osobowe dziecka,
- wskazanie danych osobowych rodzica, który odrzuca spadek,
- wypis aktu notarialnego oświadczenia o odrzuceniu spadku, jeżeli dziedziczenie nastąpiło po poprzednim odrzuceniu spadku przez rodzica u notariusza albo wyciąg z protokołu z rozprawy (przy odrzucaniu spadku w sądzie).
Co ważne, dziecko nie musi być obecne podczas całej procedury. Jeżeli wymagana była zgoda sądu do odrzucenia spadku, należy również przygotować prawomocne postanowienie sądu rodzinnego.
Jak zrzec się spadku? Zrzeczenie się spadku a odrzucenie spadku
Na kogo przechodzi spadek po odrzuceniu?
Jeśli spadkobierca ustawowy, np. dziecko spadkodawcy odrzuci spadek, jego udział przechodzi na jego zstępnych, czyli dzieci, wnuki itd., chyba że oni również odrzucą. W sytuacji, gdy wszyscy zstępni odrzucą spadek, przechodzi on na kolejnych krewnych w linii dziedziczenia, np. rodzeństwo spadkodawcy, dalsza rodzina.
Jeżeli nikt z ustawowych spadkobierców nie przyjmie spadku, przypada on gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarbowi Państwa.
Najczęściej zadawane pytania
Co się dzieje ze spadkiem po jego odrzuceniu przez małoletniego?
Spadek przechodzi na zstępnych spadkobiercy, czyli dzieci, wnuki itd. Jeśli wszyscy zstępni odrzucą spadek, przechodzi on na kolejnych krewnych w linii dziedziczenia.
Czy dziecko musi być obecne podczas procedury odrzucenia spadku?
Nie, dziecko nie musi być obecne podczas procedury odrzucenia spadku.
Czy małoletnie dziecko może samodzielnie odrzucić spadek?
Nie, małoletnie dziecko nie może samodzielnie odrzucić spadku. Odrzucenie spadku musi być dokonane przez rodzica w imieniu dziecka.
Jakie dokumenty są potrzebne do odrzucenia spadku przed notariuszem?
Potrzebne są m.in. odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy, odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, dane osobowe dziecka i rodzica, oraz wypis aktu notarialnego oświadczenia o odrzuceniu spadku.
Kiedy zgoda sądu na odrzucenie spadku przez małoletniego nie jest wymagana?
Zgoda sądu nie jest wymagana, gdy dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, rodzic ma władzę rodzicielską, a drugi rodzic wyraził zgodę lub odrzucenie jest wykonywane wspólnie.