Podatek od wzbogacenia - czym jest i ile wynosi?

Podatek od wzbogacenia to potoczna nazwa podatku od czynności cywilnoprawnych. Z pojęciem tym najczęściej spotykamy się przy zakupie samochodów czy mieszkań z drugiej ręki, ponieważ obejmuje on osoby, które podczas transakcji nie zapłaciły podatku VAT. Czym dokładnie jest podatek od wzbogacenia, kto powinien go zapłacić i ile może wynosić?

• Czym jest podatek od wzbogacenia?
• Kto musi zapłacić podatek od wzbogacenia?
• Kiedy trzeba zapłacić podatek od wzbogacenia?
• Ile wynosi podatek od wzbogacenia?
• Podatek od wzbogacenia - auto
• Podatek od wzbogacenia - mieszkanie
• Kiedy nie trzeba płacić podatku od wzbogacenia?

Do kiedy PIT? Rozliczenie PIT 2022/2023. Daty, o których trzeba pamiętać

Czym jest podatek od wzbogacenia?

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) to opłata, którą musi ponieść każdy, kto nie zapłacił podatku VAT podczas transakcji. Oznacza to, że podatek od wzbogacenia nie dotyczy przedsiębiorców, którzy są płatnikami VAT.

Co ważne, opodatkowaniu podlegają nie tylko dobra zawarte w umowach kupna/sprzedaży (najczęściej samochód, mieszkanie), lecz także spadki, darowizny, jak i spółki.

Kto musi zapłacić podatek od wzbogacenia?

W przypadku kupna mieszkania, działki czy samochodu nabytych za określoną kwotę, należy liczyć się z dodatkową opłatą do urzędu skarbowego. Podatek od wzbogacenia dotyczy osób, które kupiły rzecz z drugiej ręki, zatem podczas transakcji nie zapłaciły podatku VAT. Jednak w myśl artykułu 1 ust. 1 ustawy o PCC ustawodawca narzucił na obywateli obowiązek zapłaty określonej kwoty na rzecz państwa. Najczęściej podatkowi od wzbogacenia podlegają:

• Umowa kupna-sprzedaży - reguluje kupujący
• Umowa darowizny - reguluje obdarowany
• Umowa pożyczki (od 1000 złotych, w przypadku rodziny - powyżej 9637 zł) - reguluje pożyczkobiorca
• Przeniesienie praw majątkowych - obie strony umowy
• Umowa dożywocia (oddanie nieruchomości na własność, w zamian za dożywotnią opiekę i zapewnienie jak najlepszego poziomu życia) - reguluje osoba nabywająca nieruchomość
• Ustanowienie hipoteki - reguluje osoba ubiegająca się o kredyt.

Kiedy trzeba zapłacić podatek od wzbogacenia?

Według przepisów podatek od wzbogacenia trzeba zapłacić w ciągu 14 dni od podpisania umowy, otrzymania darowizny itd.

Ile wynosi podatek od wzbogacenia?

Wysokość podatku od wzbogacenia zależy od tego, co jest przedmiotem opodatkowania.

• Samochód - 2% wartości rynkowej
• Mieszkanie/dom - 2% wartości rynkowej
• Pożyczka - 0,5% podstawy (wartość pożyczonej kwoty pieniędzy).
• Kredyt hipoteczny - 0,1% ustanowionej hipoteki
• Darowizna - wartość obliczana jest na podstawie kwoty darowizny i przynależności do grupy podatkowej

Podatek od wzbogacenia - auto

Auto z salonu - czy trzeba zapłacić podatek od wzbogacenia?
Klient salonu nie ma obowiązku płacić podatku PCC. Dlaczego?
Jak wspomniano we wcześniejszej części artykułu, podatek od wzbogacenia dotyczy jedynie osób, które podczas transakcji omija podatek VAT. W przypadku kupna samochodu z salonu stronami transakcji są: kupujący (osoba fizyczna bądź firma) i sprzedający - firma będąca płatnikiem podatku VAT. Ta zależność zdejmuje z kupującego obowiązek zapłaty podatku od wzbogacenia.

Auto używane - ile wynosi podatek?
Zakup auta z drugiej ręki zobowiązuje klienta do uiszczenia 2 proc. wartości rynkowej pojazdu (kwota umowy nie ma większego znaczenia), jednak cena maszyny musi być wyższa niż 1000 złotych.
Urząd skarbowy, który jest uprawnioną instytucją do pobierania tego typu opłat, musi jednak zweryfikować, czy cena samochodu osobowego na umowie jest zgodna z rzeczywistością. Jeśli została zaniżona, podatek od wzbogacenia auta będzie wyższy. To zabezpieczenie ze strony urzędu skarbowego, aby nie dochodziło do sytuacji, w której na umowie widnieje niższa wartość tylko dlatego, że trzeba zapłacić 2% od tej kwoty. Urząd skarbowy sprawdza kwotę według profesjonalnych katalogów. Znajdują się tam wszystkie modele pojazdów oraz marki, a ceny zależne są od wielu czynników, między innymi rocznika i przebiegu.
W przypadku opodatkowania transakcji sprzedaży samochodu daninę tę uiszcza osoba kupująca. Powinna ją opłacić w wysokości 2 proc. od rzeczywistej wartości pojazdu.
Okolicznością regulującą konieczność zapłaty podatku od wzbogacenia jest zawarcie umowy na terenie Polski.

Auto z zagranicy - czy trzeba płacić podatek od wzbogacenia?
Jeżeli umowa zostanie podpisana na terenie Polski, a auto będzie znajdować się za granicą, wciąż konieczne jest uiszczenie opłaty skarbowej.

Jedyną grupą osób, którą wyłączono z obowiązku zapłaty podatku, są osoby niepełnosprawne, które kupują pojazd na swój użytek.

Podatkowe ograniczenia dla skupujących mieszkania?

Podatek od wzbogacenia - mieszkanie

Zakup mieszkania z rynku pierwotnego
Deweloperzy to podatnicy VAT, więc w przypadku zakupu nowego mieszkania nie trzeba płacić PCC.

Wykup mieszkania komunalnego
W Ustawie o Gospodarce Nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. ustanowiono, że Osoba, która jest najemcą lokalu na czas nieokreślony, nabywa możliwość zakupu go, bez konieczności uiszczenia podatku.

Zakup mieszkania z rynku wtórnego
W tej sytuacji kupujący ma obowiązek zapłaty podatku od wzbogacenia się. Podobnie jak w przypadku samochodów, stawka daniny wynosi 2 proc. od wartości rynkowej nieruchomości, którą określa Urząd Skarbowy. Kupno lokalu od osób fizycznych wiąże się również z koniecznością wizyty u notariusza, który samodzielnie reguluje zobowiązanie podatkowe. Nabywca nieruchomości ma też obowiązek opłacenia taksy notarialnej, czyli kosztów związanych z obsługą prawną.

Kiedy nie trzeba płacić podatku od wzbogacenia?

Podatku od wzbogacenia nie płaci się w przypadku, gdy wartość przedmiotu sprzedaży wynosi mniej niż 1000 zł lub gdy umowa nie została zawarta na terenie Polski.