Praca zdalna - nowe przepisy, zmiany, obowiązki pracownika i pracodawcy

Klaudia Cichocka
24 marca 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 

Praca zdalna na stałe wpisała się w codzienność wielu firm i pracowników. Przed pandemią popularnością cieszyła się głównie w branży nowych technologii czy marketingu online. W ciągu ostatnich trzech lat część firm na stałe przeorganizowała wewnętrzne systemy pracy, a potrzeba prawnych regulacji stawała się coraz widoczniejsza. Od 7 kwietnia 2023 roku wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące pracy zdalnej. Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy zyskują punkt odniesienia w zakresie praw i obowiązków.







Praca zdalna - co to jest?



W Ustawie z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240) przedstawiono definicję pracy zdalnej.

Praca zdalna rozumiana jest jako wykonywanie obowiązków całkowicie albo częściowo w 
miejscu wskazanym przez pracownika. Możliwość wykonywania pracy zdalnie musi być każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą. W definicji zwrócono również uwagę na konieczność wskazania miejsca wykonywania obowiązków, w tym pod adresem zamieszkania. Pracownik wykorzystuje środki bezpośredniego kontaktu na odległość.

Strony mogą uzgodnić pracę zdalną przy zawieraniu umowy o pracę albo w trakcie zatrudnienia.

Praca zdalna pod kontrolą -  raportowanie, listy zadań, a może monitorowanie Praca zdalna pod kontrolą - raportowanie, listy zadań, a może monitorowanie

Praca zdalna - nowe przepisy



W organizacjach powinny zostać określone zasady dotyczące pracy zdalnej w formie:

  • porozumienia między pracodawcą i zakładową organizacją związkową,
  • regulaminu w sytuacji, gdy niemożliwe jest porozumienie z zakładową organizacją związkową albo organizacja nie działa w konkretnej firmie.

Jeżeli w organizacji nie ustalono porozumienia ani regulaminu decyzja o wykonywaniu obowiązków poza biurem może zostać przyznana na wniosek pracownika.

Praca zdalna z restauracji? Trójmiejscy restauratorzy zapraszają Praca zdalna z restauracji? Trójmiejscy restauratorzy zapraszają

Pracodawca będzie mógł zlecić wykonywanie pracy zdalnej w określonych przypadkach:

  • wystąpienia stanu nadzwyczajnego, epidemii, zagrożenia epidemicznego, a także w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu,
  • działania siły wyższej, np. pożaru, zalania, kiedy pracodawca nie jest w stanie zapewnić bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Pracodawca będzie mógł odwołać polecenie pracy zdalnej z minimum dwudniowym wyprzedzeniem.

Ile dni pracy zdalnej w 2023? - zasady pracy zdalnej okazjonalnej



Przepisy wprowadzają nowy termin - pracę zdalną okazjonalną. Od 7 kwietnia br. pracownik zyska możliwość wykorzystania 24 dni pracy zdalnej w ciągu roku. Decyzja o wykonywaniu obowiązków poza siedzibą firmy przyznawana będzie na wniosek pracownika. Pracodawca ma prawo odmowy.

W przypadku pracy zdalnej okazjonalnej pracodawca nie ma również obowiązku stosowania niektórych przepisów odnoszących się do stałej albo hybrydowej pracy zdalnej, np. nie musi zapewniać narzędzi pracy.

Czy pracodawca może odmówić pracy zdalnej w 2023?



Pracodawca może nie przyjąć wniosku pracownika dotyczącego pełnienia obowiązków poza siedzibą organizacji.

Jak najlepiej wyglądać w kamerce podczas wideokonferencji Jak najlepiej wyglądać w kamerce podczas wideokonferencji

Zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą wycofać się z pełnienia obowiązków w ramach pracy zdalnej. Nowe przepisy określają możliwość wystąpienia z wnioskiem o przywrócenie tradycyjnej formy. Strony ustalają, kiedy ma nastąpić powrót. Jeżeli nie dojdą do porozumienia, tradycyjna forma pracy wraca po upływie 30 dni od wniosku pracownika lub pracodawcy.

Kiedy pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej?



Nowe przepisy określają grupę pracowników, którym pracodawca nie może odmówić wykonywania obowiązków poza siedzibą firmy.

Pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej:

  • kobiecie w ciąży,
  • pracownikowi wychowującemu dziecko, które nie ukończyło 4. roku życia,
  • pracownikowi opiekującemu się członkiem najbliższej rodziny albo inną osobą w gospodarstwie domowym, posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
  • rodzicowi dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
  • rodzicowi dziecka z oświadczeniem o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu,
  • rodzicowi dziecka z opinią o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczeniem o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.

W określonych przypadkach pracodawca może odmówić pracy zdalnej tylko pod warunkiem, że wykonywanie obowiązków poza siedzibą organizacji nie będzie możliwe ze względu na specyfikę pracy.

Praca zdalna 2023 - obowiązki pracodawcy



Pracodawca będzie miał obowiązek zapewniania materiałów niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej - urządzeń, programów oraz aplikacji. Kolejny obowiązek, który pojawi się w przepisach to konieczność pokrycia części kosztów energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych. Jeżeli obie strony dojdą do porozumienia, pracownik będzie mógł wykorzystywać własne narzędzia pod warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa dla danych organizacji. Pracownik zyska szansę skorzystania z ekwiwalentu pieniężnego w wysokości ustalonej z pracodawcą.

5 pomysłów na pracę dorywczą w Gdańsku. Oferty pracy zdalnej 5 pomysłów na pracę dorywczą w Gdańsku. Oferty pracy zdalnej

Jaką pracę można wykonywać zdalnie?



Lista stanowisk pozwalających na wykonywanie pracy zdalnej jest coraz dłuższa. Przed pandemią oferty pracy dotyczyły głównie IT, marketingu czy sprzedaży. Obecnie głównym ograniczeniem jest specyfika pracy, np. konieczność wykorzystywania maszyn i urządzeń. Pracę zdalną można znaleźć przede wszystkim w pracach biurowych.

Praca zdalna - popularne braże:

  • IT,
  • księgowość,
  • e-commerce,
  • marketing i sprzedaż,
  • spedycja,
  • obsługa klienta,
  • finanse i bankowość,
  • administracja.

W Gdańsku czy Gdyni regularnie pojawiają się nowe oferty pracy zdalnej. Tylko w 2020 r. stworzono 2 tys. nowych miejsc pracy w ramach sektora usług biznesowych. Firmy szukają pracowników w takich branżach jak IT, software development czy księgowość i marketing. W Trójmieście można szybko znaleźć również zatrudnienie m.in. w biurach obsługi klientów obcojęzycznych.