Służebność drogi - obowiązki właściciela. Do czego zobowiązuje służebność?

Klaudia Cichocka
15 czerwca 2025, godz. 12:55
Opinie (2)

Służebność drogi nakłada określone obowiązki na właściciela nieruchomości obciążonej, ale również na uprawnionego do korzystania z drogi. Właściciel gruntu musi umożliwić przejazd lub przejście, natomiast uprawniony zazwyczaj powinien dbać o drogę i pokrywać koszty jej utrzymania, zwłaszcza gdy sam z niej korzysta. Kluczem do uniknięcia sporów jest zawsze jasne i precyzyjne uregulowanie warunków służebności już na etapie jej ustanawiania.







Do czego zobowiązuje służebność?



Służebność drogi, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, oznacza prawo do korzystania z cudzej nieruchomości w określonym zakresie. W przypadku służebności gruntowej (najczęściej stosowanej przy drodze), właściciel nieruchomości władnącej (czyli tej korzystającej z drogi) uzyskuje prawo do przejazdu lub przechodu przez nieruchomość sąsiednią - obciążoną służebnością.

Właściciel nieruchomości obciążonej ma obowiązek umożliwić korzystanie z drogi przez uprawnionego, czyli pozwolić na przejazd lub przejście. Nie może samowolnie blokować dostępu, zmieniać przebiegu drogi bez porozumienia ani ograniczać możliwości korzystania w sposób sprzeczny z ustaleniami umowy lub orzeczenia sądu.

Co oznacza służebność drogi w akcie notarialnym? Co oznacza służebność drogi w akcie notarialnym?

Zakres służebności powinien być jasno określony - należy wskazać, czy dotyczy wyłącznie pieszych, samochodów osobowych, pojazdów ciężarowych, czy np. maszyn rolniczych. Im dokładniejsze ustalenia, tym mniej sporów w przyszłości. Strony mogą także ustalić konkretne godziny korzystania z drogi lub zasady bezpieczeństwa, jak np. ograniczenie prędkości czy zakaz pozostawiania pojazdów na drodze.

Warto pamiętać, że służebność drogi nie daje uprawnionemu prawa do pełnego dysponowania cudzą nieruchomością - może z niej korzystać wyłącznie w zakresie przewidzianym przez umowę, orzeczenie sądu lub zasiedzenie.



Kto powinien dbać o drogę przy służebności?



Jednym z najczęstszych źródeł konfliktów pomiędzy właścicielem nieruchomości obciążonej a uprawnionym do służebności jest kwestia utrzymania drogi w odpowiednim stanie. Kodeks cywilny nie reguluje wprost obowiązku utrzymania drogi przy służebności gruntowej.

Służebność drogi - problemy. Kto naprawia drogę służebną? Służebność drogi - problemy. Kto naprawia drogę służebną?

Zgodnie z art. 289 § 1 Kodeksu cywilnego w przypadku służebności gruntowej obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciąża właściciela nieruchomości władnącej w braku odmiennej umowy. Natomiast § 2 wskazuje, że jeżeli obowiązek utrzymywania takich urządzeń został włożony na właściciela nieruchomości obciążonej, właściciel odpowiedzialny jest także osobiście za wykonywanie tego obowiązku. Odpowiedzialność osobista współwłaścicieli jest solidarna.

W praktyce w przypadku drogi, chodzi głównie o bieżące naprawy nawierzchni, odśnieżanie,
usuwanie błota, liści czy gałęzi oraz drobne remonty związane z bezpieczeństwem przejazdu.

Jeżeli droga wymaga poważniejszych prac modernizacyjnych, np. utwardzenia, odwodnienia czy wykonania nowej nawierzchni, zasady podziału kosztów powinny być określone w umowie o ustanowieniu służebności. W braku takich postanowień strony mogą dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej, a sąd, uwzględniając zasady współżycia społecznego, może rozstrzygnąć, kto i w jakim stopniu powinien ponieść koszty.

Ile się płaci za służebność drogi?



Jeśli służebność jest ustanawiana odpłatnie, właściciel nieruchomości obciążonej otrzymuje finansową rekompensatę za udostępnienie części swojego gruntu.

Słup energetyczny na działce. Co, gdy słup energetyczny stoi na mojej działce? Słup energetyczny na działce. Co, gdy słup energetyczny stoi na mojej działce?

Przepisy nie określają, ile wynosi opłata za służebność drogi. Strony mogą samodzielnie określić wysokość świadczenia, formę (pieniężną albo niepieniężną) czy termin wnoszenia opłaty. Niedozwolone jest jednak pobieranie wynagrodzenia o wartości nieadekwatnej do wartości zajętej drogi oraz niedogodności wynikających ze służebności.

Przy bardziej uciążliwych służebnościach, np. dla firm transportowych, rolniczych czy deweloperskich, kwoty te mogą być znacznie wyższe.

Najczęściej zadawane pytania

Co powinno być określone w umowie o służebność drogi?
Umowa powinna precyzować, kto i w jakim zakresie może korzystać z drogi, rodzaj pojazdów, godziny korzystania, zasady bezpieczeństwa oraz podział kosztów utrzymania.
Czy służebność drogi daje prawo do pełnego dysponowania cudzą nieruchomością?
Nie, uprawniony może korzystać z nieruchomości tylko w zakresie przewidzianym przez umowę, orzeczenie sądu lub zasiedzenie.
Czym jest służebność drogi?
Służebność drogi to prawo do korzystania z cudzej nieruchomości w określonym zakresie, najczęściej w celu przejazdu lub przejścia przez nieruchomość sąsiednią.
Jak można uniknąć sporów dotyczących służebności drogi?
Kluczowe jest jasne i precyzyjne uregulowanie warunków służebności już na etapie jej ustanawiania, w tym określenie zakresu, zasad korzystania i podziału kosztów.
Jak ustala się opłatę za służebność drogi?
Wysokość i forma opłaty są ustalane przez strony umowy. Przepisy nie określają stałej kwoty, ale wynagrodzenie nie może być nieadekwatne do wartości zajętej drogi i niedogodności.
Jakie koszty utrzymania drogi mogą wystąpić przy służebności?
Koszty obejmują bieżące naprawy, odśnieżanie, usuwanie błota, liści, gałęzi oraz drobne remonty. Poważniejsze prace, jak modernizacja czy utwardzenie, powinny być określone w umowie.
Jakie obowiązki ma właściciel nieruchomości obciążonej służebnością drogi?
Właściciel nieruchomości obciążonej musi umożliwić przejazd lub przejście uprawnionemu, nie może blokować dostępu, zmieniać przebiegu drogi bez porozumienia ani ograniczać korzystania wbrew ustaleniom.
Kto odpowiada za utrzymanie drogi przy służebności?
Zazwyczaj obowiązek utrzymania drogi spoczywa na właścicielu nieruchomości władnącej, chyba że umowa stanowi inaczej. Właściciel obciążony odpowiada tylko, jeśli taki obowiązek został mu nałożony.

Opinie (2)

  • Co robić jak sąsiad notorycznie zastawia drogę konieczną (1)

    Przejść się nieraz nie da.
    Do tego jaka jest minimalna szerokość takiej drogi.
    Bo w księdze wieczystej mają wpisane tylko udostępnienie drogi koniecznej??
    Jak to się ma do ewentualnego chodnika???
    SM ma to gdzieś bo to nie ich sprawa..

    • 2 0

    • Nie kupuje się działek bez dojazdu. Proste. Te z dojazdami są droższe, z służebnościami tańsze. Zaoszczędzisz na gruncie a potem musisz się męczyć przez całe życie.

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.