Czy można samemu się wydziedziczyć?
11 lipca 2025
(1 opinia)
Wspólny dom po rozwodzie i śmierci partnera. Komu się należy?
16 czerwca 2025, godz. 08:05
Rozwód nie zawsze kończy wspólne sprawy byłych małżonków - szczególnie jeśli chodzi o majątek. Gdy jeden z byłych partnerów umiera, a pozostała po nim nieruchomość była kiedyś wspólna, sytuacja spadkowa potrafi być skomplikowana. Kto dziedziczy dom po rozwodzie? Czy były małżonek ma jeszcze jakieś prawa? Co z dziećmi z różnych związków? Odpowiadamy krok po kroku.
- Co się dzieje z majątkiem wspólnym po rozwodzie?
- Kto dziedziczy po byłym małżonku?
- Przykład: dom wspólny, rozwód i śmierć
- Czy były małżonek może odziedziczyć dom?
- A co z mieszkaniem po konkubencie?
- Czy dzieci mogą przejąć cały dom?
- Co zrobić, gdy jesteś współwłaścicielem domu z dziećmi byłego partnera?
- Kiedy lepiej przyjąć, a kiedy odrzucić spadek?
- Testament po rozwodzie - co trzeba wiedzieć?
- Najważniejsze fakty
Co się dzieje z majątkiem wspólnym po rozwodzie?
Po rozwodzie między małżonkami ustaje wspólność majątkowa. Oznacza to, że każda ze stron może domagać się podziału majątku wspólnego - dobrowolnie lub na drodze sądowej.
Do czasu podziału nieruchomość (np. dom lub mieszkanie) formalnie pozostaje we współwłasności w częściach ułamkowych - najczęściej po 50%.
Jeśli jeden z byłych małżonków umrze przed podziałem majątku, jego udział w nieruchomości wchodzi w skład spadku. Wtedy do gry wchodzą spadkobiercy.
Kto dziedziczy majątek, gdy nie masz dzieci?
Kto dziedziczy po byłym małżonku?
Po rozwodzie były małżonek nie dziedziczy z mocy ustawy - niezależnie od tego, czy małżeństwo trwało 2 lata czy 20 lat. Dziedziczą tylko:
- dzieci zmarłego (w równych częściach),
- w przypadku braku dzieci - jego rodzice, rodzeństwo lub dalsza rodzina,
- albo osoby wskazane w testamencie.
Ale uwaga - jeśli zmarły nie miał dzieci ani testamentu, a był już rozwiedziony, do dziedziczenia mogą wejść nawet dalsi krewni, np. ciotki, wujkowie czy kuzyni. Były współmałżonek nie ma już prawa do spadku - chyba że został wskazany w testamencie.
Jaka jest kolejność dziedziczenia?
Przykład: dom wspólny, rozwód i śmierć
Załóżmy, że Anna i Marek mieli wspólny dom. Rozwiedli się, ale nie podzielili majątku. Marek zmarł 3 lata później. W tej sytuacji:
- Anna nadal ma prawo do połowy nieruchomości, bo nie przeprowadzono podziału,
- druga połowa wchodzi do masy spadkowej po Marku,
- dziedziczą ją dzieci Marka (z Anną lub z innych związków),
- Anna nie dziedziczy po Marku, chyba że została uwzględniona w testamencie.
W efekcie Anna staje się współwłaścicielką nieruchomości z dziećmi zmarłego - co może powodować realne problemy, np. w sprawie korzystania z domu, jego sprzedaży lub remontu.
Kto dziedziczy majątek, gdy nie masz testamentu? Możesz się zdziwić
Czy były małżonek może odziedziczyć dom?
Tak, ale tylko wtedy, gdy:
- zmarły nie odwołał testamentu i uwzględnił byłego małżonka jako spadkobiercę,
- lub kiedy zawarto intercyzę dzielącą majątek już w trakcie małżeństwa, a zmarły był jedynym właścicielem nieruchomości i przekazał ją testamentem byłemu partnerowi.
W praktyce to rzadkość, ale prawnie dopuszczalna.
A co z mieszkaniem po konkubencie?
Osoby żyjące w nieformalnym związku (konkubinacie) nie dziedziczą automatycznie, nawet jeśli mieszkały wspólnie przez kilkanaście lat. W takiej sytuacji:
- jeśli konkubent nie zostawił testamentu, nieruchomość dziedziczą jego dzieci lub rodzina,
- partner może zostać eksmitowany lub zmuszony do spłaty udziału spadkobierców,
- jedynym sposobem na zabezpieczenie partnera jest testament lub umowa darowizny.
Dlatego osoby żyjące w konkubinacie, a posiadające wspólny majątek, powinny zawczasu przemyśleć kwestię spadku i dziedziczenia.
Czy dzieci mogą przejąć cały dom?
Tak - jeżeli dom należał wyłącznie do jednego z małżonków (np. kupiony przed ślubem), a druga strona nie została uwzględniona w testamencie ani nie miała praw majątkowych, dzieci mogą odziedziczyć całość.
W praktyce jednak, jeśli była wspólność majątkowa i brak podziału, dzieci mogą przejąć tylko część nieruchomości - pozostała część nadal należy do byłego małżonka.
Co zrobić, gdy jesteś współwłaścicielem domu z dziećmi byłego partnera?
W takiej sytuacji warto:
- uregulować współwłasność - np. poprzez wykup udziałów dzieci lub podział nieruchomości,
- ustanowić służebność mieszkania, jeśli nadal tam mieszkasz,
- w ostateczności wystąpić do sądu o zniesienie współwłasności - co może skutkować sprzedażą nieruchomości i podziałem pieniędzy.
To trudne i często kosztowne procesy, dlatego zawsze warto najpierw porozumieć się z innymi współwłaścicielami.
Ranking.trojmiasto.pl – Najlepsze doradztwo prawne w Trójmieście Gdańsk, Gdynia, Sopot
-
Gdańsk, ks. Jerzego Popiełuszki 2/136
6.0 (61 ocen)
-
Gdynia, pl. Górnośląski 21/3
6.0 (101 ocen)
-
Gdynia, Śląska 53/C401
6.0 (54 oceny)
Kiedy lepiej przyjąć, a kiedy odrzucić spadek?
Jeśli po byłym małżonku pozostały długi, niespłacony kredyt hipoteczny, zobowiązania alimentacyjne, dzieci mogą odziedziczyć nie tylko dom, ale i zobowiązania. Dlatego warto:
- złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza - wtedy dziedziczy się tylko do wartości aktywów,
- albo całkowicie odrzucić spadek - zwłaszcza jeśli wartość długów przekracza wartość majątku.
Spadek z dobrodziejstwem inwentarza - co to znaczy?
Testament po rozwodzie - co trzeba wiedzieć?
Po rozwodzie warto pamiętać, że:
- wcześniejszy testament nie traci ważności automatycznie - jeśli zmarły nie odwołał zapisu o byłym małżonku, ten nadal może dziedziczyć,
- dlatego ważne jest, by po rozwodzie zaktualizować testament lub sporządzić nowy.
Najważniejsze fakty
Jeśli dom należał do obojga małżonków i przed śmiercią jednego z nich nie doszło do podziału majątku po rozwodzie, żyjący były małżonek nadal posiada połowę udziałów w nieruchomości. Druga połowa trafia do spadkobierców zmarłego - najczęściej jego dzieci.
W przypadku, gdy nieruchomość należała wyłącznie do zmarłego (np. kupił ją przed ślubem albo odziedziczył), całość przechodzi na jego dzieci, a były partner nie ma żadnych praw do spadku, chyba że został wskazany w testamencie.
Gdy zmarły nie miał dzieci ani testamentu, dziedziczy jego rodzina - najpierw rodzice, później rodzeństwo lub dalsi krewni. Partnerzy z nieformalnych związków (konkubenci) nie dziedziczą niczego bez testamentu - nawet jeśli mieszkali wspólnie przez lata. Jedynym sposobem, by zabezpieczyć ich prawa, jest wyraźne uregulowanie tego w testamencie lub innym dokumencie prawnym.
Najczęściej zadawane pytania
Co dzieje się z majątkiem wspólnym po rozwodzie?
Po rozwodzie ustaje wspólność majątkowa i każda ze stron może domagać się podziału majątku wspólnego. Do czasu podziału nieruchomość pozostaje we współwłasności w częściach ułamkowych, najczęściej po 50%.
Co się dzieje z domem, jeśli zmarły miał dzieci z różnych związków?
Dzieci zmarłego, niezależnie z jakiego związku pochodzą, dziedziczą udział w nieruchomości w równych częściach. Były małżonek zachowuje swój udział, jeśli nie doszło do podziału majątku.
Co zrobić, gdy jesteś współwłaścicielem domu z dziećmi byłego partnera?
Można uregulować współwłasność poprzez wykup udziałów dzieci, podział nieruchomości, ustanowienie służebności mieszkania lub wystąpienie do sądu o zniesienie współwłasności, co może skutkować sprzedażą nieruchomości i podziałem pieniędzy.
Czy były małżonek może odziedziczyć dom po rozwodzie?
Tak, ale tylko jeśli został wskazany w testamencie lub jeśli zmarły był jedynym właścicielem nieruchomości i przekazał ją testamentem byłemu partnerowi. W innym przypadku były małżonek nie dziedziczy z mocy ustawy.
Czy dzieci mogą przejąć cały dom po śmierci rodzica?
Tak, jeśli dom należał wyłącznie do jednego z małżonków i druga strona nie miała praw majątkowych ani nie została uwzględniona w testamencie. Jeśli była wspólność majątkowa i brak podziału, dzieci mogą przejąć tylko część nieruchomości.
Czy partner z nieformalnego związku (konkubent) dziedziczy nieruchomość po zmarłym?
Nie, konkubent nie dziedziczy automatycznie. Jeśli nie ma testamentu, nieruchomość dziedziczą dzieci lub rodzina zmarłego. Jedynym sposobem zabezpieczenia partnera jest testament lub umowa darowizny.
Czy testament po rozwodzie traci ważność?
Nie, wcześniejszy testament nie traci ważności automatycznie. Jeśli zmarły nie odwołał zapisu o byłym małżonku, ten nadal może dziedziczyć. Po rozwodzie warto zaktualizować testament.
Kiedy warto przyjąć, a kiedy odrzucić spadek po byłym małżonku?
Jeśli w spadku są długi, warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza (dziedziczenie do wartości aktywów) lub całkowicie odrzucić spadek, jeśli długi przewyższają wartość majątku.
Kto dziedziczy dom po rozwodzie, jeśli jeden z byłych małżonków umrze przed podziałem majątku?
Udział zmarłego w nieruchomości wchodzi do spadku. Dziedziczą go dzieci zmarłego (w równych częściach), a w przypadku ich braku – rodzice, rodzeństwo lub dalsza rodzina, albo osoby wskazane w testamencie. Były małżonek nie dziedziczy, chyba że został wskazany w testamencie.
Jacek Markowski
Zobacz także
Jak nawilżyć suche włosy? Sprawdzone sposoby łatwiejsze...
11 lipca 2025
(2 opinie)
Czy działka ROD podlega dziedziczeniu?
10 lipca 2025
(4 opinie)
Opinie (1) 2 zablokowane
-
2025-06-16 12:51
No, w Polsce ewidentnie nie popisała się niejaka Demarczyk, kiedyś kreowana na wielką jakoby artystkę
Co prawda chodziło o wieloletni konkubinat ze znacząco od niej młodszym mężczyzną, a nie jakieś śluby, rozwody itp. Ale wspólne, wieloletnie zamieszkiwanie w jej nieruchomości było. Była gwiazda jednak, aby manipulować tym mężczyzną (który z racji na jej wiek był od dłuższego czasu już tylko darmowym opiekunem, a nie partnerem) odmawiała napisania testamentu na jego rzecz. Efekt? Zmarła i ten człowiek został w zasadzie wyrzucony na bruk, bo pojawiła się po spadek (w tym dom) siostra, z którą od dziesięcioleci nie utrzymywały kontaktów. I tak prysł - a przynajmniej dla mnie - mit "wielkiej artystki". Jako człowiek jednak na koniec okazała się mikrym karzełkiem.
- 0 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.