Kiedy należy się odprawa? Odprawa pieniężna dla zwolnionego pracownika

Odprawa to jednorazowe świadczenie pieniężne dla pracownika, który został zwolniony z przyczyn od niego niezależnych, np. w wyniku zwolnień grupowych. Odprawa jest formą rekompensaty i zabezpieczenia na czas poszukiwania nowej pracy. Kiedy należy się odprawa? Kto dostanie odprawę po zwolnieniu z pracy? Ile wynosi odprawa dla pracownika po zwolnieniu?

• Co to jest odprawa?
• Kiedy pracownikowi należy się odprawa?
• Komu należy się odprawa?
• Ile wynosi odprawa po zwolnieniu?
• Kiedy pracownikowi nie przysługuje odprawa?

Co to jest odprawa?

Odprawa to świadczenie pieniężne przysługujące pracownikom, którzy stracili pracę w trybie tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych. Wysokość odprawy uzależniona jest od okresu zatrudnienia u pracodawcy, u którego dochodzi do rozwiązania umowy. Jest to forma zadośćuczynienia za niedogodności spowodowane zmianami w firmie, takimi jak redukcja etatów czy zmiany w strukturze, na które pracownik nie ma wpływu.

Kwestie odprawy reguluje Kodeks pracy, w związku z czym odprawa przysługuje wyłącznie osobom pracującym na umowę o pracę. Obowiązek wypłaty odprawy dotyczy natomiast wyłącznie przedsiębiorców zatrudniających co najmniej 20 osób.

Dni wolne na poszukiwanie nowej pracy. Komu przysługują?
Wypalenie zawodowe - objawy. Ile dni zwolnienia na wypalenie zawodowe?

Kiedy pracownikowi należy się odprawa?

1. Odprawa przy zwolnieniu grupowym

Zgodnie z ustawą odprawa należy się każdemu pracownikowi zwalnianemu w ramach zwolnień grupowych.
O zwolnieniu grupowym mówimy wtedy, gdy w ciągu 30 dni pracodawca zatrudniający co najmniej 20 osób rozwiązuje stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (również za porozumieniem stron):

• z 10 pracownikami (gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników)
• z 10% pracowników (gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników)
• z 30 pracownikami (gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników).

2. Odprawa przy zwolnieniu indywidualnym

Do odprawy ma również prawo pracownik, który został zwolniony indywidualnie, ale tylko wtedy, gdy przyczyny rozwiązania umowy leżą wyłącznie po stronie pracodawcy (np. niekorzystna sytuacja finansowa, likwidacja konkretnego stanowiska).
Jeśli na decyzję o zwolnieniu indywidualnym miały wpływ również inne czynniki - leżące po stronie pracownika - to odprawa się nie należy.

3. Odprawa może także należeć się również pracownikowi, któremu przełożony wypowiedział warunki pracy lub płacy - zaproponował nowe stanowisko - a pracownik nie przyjął nowych warunków.

Co ważne, w każdym przypadku odprawa przysługuje tylko wtedy, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 20 osób, a zwalniany pracownik pracuje na podstawie umowy o pracę.

Komu należy się odprawa?

Prawo do odprawy nabywa pracownik, który stracił pracę w wyniku zwolnień grupowych lub w przypadku zwolnienia indywidualnego, gdy przyczyny rozwiązania umowy leżą wyłącznie po stronie pracodawcy.

Ile wynosi odprawa po zwolnieniu?

Wysokość odprawy zależy bezpośrednio od wysokości zarobków i stażu pracy w firmie. Im dłużej pracownik był związany z pracodawcą i im więcej zarabiał, tym wyższa będzie jego odprawa.
Odprawa może mieć wysokość:

• jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata
• dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat
• trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
• Jednocześnie wysokość odprawy nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Dokładną wartość odprawy oblicza się tak, jak przy wyliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
Wypłata odprawy powinna nastąpić najpóźniej w dniu ustania stosunku pracy lub ostatecznie w czasie wypłaty ostatniej pensji. Pracownik, zwolniony w wyniku redukcji zatrudnienia, ma 3 lata od wygaśnięcia stosunku pracy na ubieganie się o świadczenie, jeśli pracodawca nie wypłacił go z własnej woli. Może dochodzić swoich roszczeń przed sądem pracy.

"Etat zabiera nam życie". Młodzi próbują z tym walczyć

Kiedy pracownikowi nie przysługuje odprawa?

Odprawa nie należy się:

• gdy zwalniany pracownik pracuje na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło
• gdy firma, w której doszło do zwolnienia, zatrudnia mniej niż 20 pracowników
• przy zwolnieniu indywidualnym, gdy umowa zostaje rozwiązana nie tylko z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (np. również z winy pracownika)
• gdy sam pracownik wypowiada umowę
• gdy stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy z upływem czasu, na jaki została ona zawarta (umowa o pracę na czas określony dobiegła końca)